Ενδιαφέροντα αποτελέσματα για την εφηβεία και το διαδίκτυο έφερε στο φως έρευνα του Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 3.202 μαθητών ηλικίας 16 ετών (μαθητές της Α’ Λυκείου) από 175 σχολεία της χώρας. Οι μαθητές συμπλήρωσαν ανώνυμο ερωτηματολόγιο μέσα στην τάξη. Ας δούμε συνοπτικά τι έδειξαν τα αποτέλεσματα:

Καθημερινή χρήση του διαδικτύου

Οι 16χρονοι μαθητές ρωτήθηκαν σχετικά με το πόσες ημέρες της εβδομάδας που προηγήθηκε της έρευνας ήταν στο διαδίκτυο μέσω κάποιου ηλεκτρονικού υπολογιστή, tablet, smartphone, κονσόλας ή οποιασδήποτε άλλης ηλεκτρονικής συσκευής, για οποιονδήποτε λόγο. Κατά μέσον όρο, οι 16χρονοι μαθητές είναι στο διαδίκτυο σχεδόν έξι ημέρες την εβδομάδα.

Χρόνος παραμονής στο διαδίκτυο

Οι 16χρονοι μαθητές ρωτήθηκαν σχετικά με τον αριθμό των ωρών που ήταν στο διαδίκτυο μια τυπική ημέρα. Μεταξύ Δευτέρας και Πέμπτης, συχνή χρήση του διαδικτύου (?4 ώρες ημερισίως) αναφέρει ένας στους τέσσερις μαθητές (23,9%). Μεταξύ Παρασκευής και Κυριακής, συχνή χρήση (?6 ώρες ημερισίως) αναφέρει ένας στους έξι μαθητές (17,6%).

Λόγοι χρήσης του διαδικτύου

Οι 16χρονοι μαθητές ρωτήθηκαν σχετικά με τους λόγους για τους οποίους χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο τις τελευταίες επτά ημέρες πριν από την έρευνα, καθώς και για το χρόνο που αφιέρωσαν σε κάθε μία από αυτές τις δραστηριότητες. Τις περισσότερες ημέρες και ώρες στο διαδίκτυο οι μαθητές τις περνούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με 5,5 ημέρες την εβδομάδα και 2,4 ώρες ημερισίως. Ακολουθούν σε διάρκεια η μουσική, οι ταινίες και το κατέβασμα προγραμμάτων με 4,5 ημέρες για 2 ώρες κάθε φορά, η μελέτη ή το απλό σερφάρισμα για αναζήτηση πληροφοριών με 2,9 ημέρες για 1 ώρα και τα διαδικτυακά παιχνίδια με 1,4 ημέρες την εβδομάδα για 0,8 ώρες.

Παθολογική χρήση του διαδικτύου

Οι 16χρονοι μαθητές ρωτήθηκαν για το πόσο συχνά βιώνουν μία σειρά από καταστάσεις ή συναισθήματα σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου. Το μεγαλύτερο ποσοστό των 16χρονων μαθητών (40,5%) απάντησαν ότι συχνά μπαίνουν στο διαδίκτυο όταν νοιώθουν άκεφοι και σε κοντινό ποσοστό (35,9%) για να ξεφύγουν από στεναχώριες ή να ανακουφιστούν από αρνητικά συναισθήματα. Ένας στους πέντε μαθητές (22,1%) εμφανίζεται προβληματισμένος για τον χρόνο που αφιερώνει στο διαδίκτυο και σε παρόμοιο ποσοστό τούς συμβαίνει συχνά να τους λένε άτομα του περιβάλλοντός τους ότι πρέπει να αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στο διαδίκτυο (21,8%), να τους είναι δύσκολο να διακόψουν (20,8%) ή να βιάζονται να τελειώσουν τη μελέτη τους για το σχολείο προκειμένου να μπουν στο διαδίκτυο (20,1%). Τα κορίτσια είναι σε υψηλότερο ποσοστό προβληματισμένα για τη χρήση του διαδικτύου συγκριτικά με τα αγόρια.

Με βάση τις απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις της κλίμακας υπολογίστηκε ο βαθμός παθολογικής χρήσης του διαδικτύου. Σχεδόν ένας στους έξι 16χρονους (15,1%) εμφάνισε υψηλή βαθμολογία στην κλίμακα (στο εξής, παθολογική χρήση). Παθολογική χρήση ανέφεραν σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια έναντι των αγοριών και οι μαθητές στο Ν. Θεσσαλονίκης έναντι των μαθητών του Ν. Αττικής.

Προσκόλληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Οι 16χρονοι μαθητές ρωτήθηκαν επίσης για το πόσο συμφωνούν ή διαφωνούν με αναφορές σχετικά με την ενασχόλησή τους με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σχεδόν ένας στους δύο μαθητές (48,1%) συμφωνούν με την άποψη ότι περνούν υπερβολικά πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (απάντησαν στη σχετική ερώτηση «συμφωνώ απόλυτα» ή «συμφωνώ μερικώς»), σχεδόν δύο στους πέντε (39,3%) ότι οι γονείς τους τούς λένε ότι περνούν υπερβολικά πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σχεδόν ένας στους τέσσερις (22,5%) ότι δυσανασχετεί κάθε φορά που δεν μπορεί να περάσει χρόνο στα μέσα αυτά. Κάτι παραπάνω από ένας στους τρεις μαθητές (36,1%) εμφάνισε υψηλή βαθμολογία στην ειδική κλίμακα για την προσκόλληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τα κορίτσια (42,3%) να υπερέχουν έναντι των αγοριών (29,7%).

Προσκόλληση στα ηλεκτρονικά παιχνίδια

Οι 16χρονοι μαθητές ρωτήθηκαν επίσης για το πόσο συμφωνούν ή διαφωνούν με αναφορές σχετικά με την ενασχόλησή τους με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ένας στους πέντε μαθητές (21,3%) συμφωνεί με την άποψη ότι περνά υπερβολικά πολύ χρόνο παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια (απάντησε στη σχετική ερώτηση «συμφωνώ απόλυτα» ή «συμφωνώ μερικώς») και παρόμοιο ποσοστό (19,7%) ότι οι γονείς τους τούς λένε ότι περνούν υπερβολικά πολύ χρόνο παίζοντας, ενώ ένας στους οκτώ (12,5%) ότι δυσανασχετεί κάθε φορά που δεν μπορεί να παίξει ηλεκτρονικά παιχνίδια. Υψηλή βαθμολογία στην κλίμακα προσκόλλησης στα ηλεκτρονικά παιχνίδια εμφάνισε σχεδόν ένας στους έξι 16χρονους μαθητές (17,1%) με τα αγόρια (27,6%) να υπρέχουν κατά πολύ έναντι των κοριτσιών (6,8%).

Συνοπτική αποτίμηση για τη χρήση του διαδικτύου

  • Περισσότεροι από δύο στους τρεις 16χρονους μαθητές στην Ελλάδα είναι στο διαδίκτυο και τις επτά ημέρες της εβδομάδας. Σημαντικά υψηλότερο ποσοστό κοριτσιών και μαθητών από σχολεία των Ν. Αττικής και Θεσσαλονίκης είναι καθημερινά στο διαδίκτυο, συγκριτικά με τα αγόρια και τους 16χρονους των λοιπών περιοχών, αντίστοιχα.
  • Τις περισσότερες ημέρες και ώρες στο διαδίκτυο οι 16χρονοι τις περνούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (κατά μέσον όρο 5,5 ημέρες την εβδομάδα για περίπου 2,4 ώρες ανά ημέρα). Ακολουθούν σε διάρκεια: η παρακολούθηση ή το κατέβασμα μουσικής, ταινιών και προγραμμάτων, η μελέτη ή το απλό σερφάρισμα για αναζήτηση πληροφοριών και τα διαδικτυακά παιχνίδια.
  • Αγόρια και κορίτσια διαφέρουν στον αριθμό των ημερών και των ωρών που αφιερώνουν για διαδικτυακά και τυχερά παιχνίδια και για διαδικτυακά αγορές (περισσότερες ημέρες και ώρες τα αγόρια) και στις ώρες που αφιερώνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη παρακολούθηση ή το κατέβασμα μουσικής, ταινιών και προγραμμάτων και το σερφάρισμα (χρησιμοποιούνται συχνότερα από τα κορίτσια).
  • Δύο στους πέντε 16χρονους απάντησαν ότι μπαίνουν συχνά στο διαδίκτυο όταν νοιώθουν άκεφοι και ένας στους τρεις για να ανακουφιστεί από αρνητικά συναισθήματα.
  • Σχεδόν ένας στους έξι 16χρονους (15,1%) εμφάνισε υψηλή βαθμολογία στην κλίμακα παθολογικής χρήσης του διαδικτύου, σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια και οι μαθητές του Ν. Θεσσαλονίκης.
  • Περισσότεροι από ένας στους τρεις μαθητές εμφάνισαν υψηλή βαθμολογία στην ειδική κλίμακα για την προσκόλληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, περισσότερο τα κορίτσια. Τα αγόρια, αντίθετα, εμφάνισαν υψηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα προσκόλλησης στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, συγκριτικά με τα κορίτσια (27,6% και 6,8%, αντίστοιχα).